Τα παιχνίδια ανοιχτού τύπου (open-ended toys) τα έχετε σίγουρα ακουστά, καθώς τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι γονείς τα επιλέγουν για τα παιδιά τους. Αυτά που ίσως να μην σας είναι οικεία είναι τα παιχνίδια κλειστού τύπου. Παρακάτω θα δούμε τι είναι, τι προσφέρουν στο παιδί και ποια τα πλεονεκτήματά τους.
Παιχνίδια “ανοιχτού” τύπου:
Τα παιχνίδια ανοιχτού τύπου είναι όλα εκείνα τα παιχνίδια που δεν έχουν μορφή, δεν χρειάζονται κανόνες και δεν έχουν όρια, δεν υπάρχει “σωστός” και “λάθος” τρόπος παιξίματος και το παιδί είναι ελεύθερο να πάρει αποφάσεις ακολουθώντας τη φαντασία του. Μερικά παραδείγματα είναι τα τουβλάκια, οι σανίδες ισορροπίας,ένα χαρτόκουτο, ένα ύφασμα ή ένα κομμάτι χαρτί.
Από την ηλικία των 2.5-3 ετών και άνω, μιας και αυτή είναι η ηλικία που ξεκινά και το συμβολικό παιχνίδι μπορούμε να επιλέξουμε παιχνίδια όπως τα κουκλόσπιτα, τα τουβλάκια, τα μαγνητικά πλακίδια, οι μπάλες, τα φυσικά υλικά(κλαδάκια, φύλλα, πετρούλες) και οι χειροτεχνίες ή κατασκευές. Δηλαδή, παιχνίδια που προάγουν το συμβολικό παιχνίδι, την γλωσσική καλλιέργεια, ενισχύουν το κοινωνικό παιχνίδι (συμβολικό παιχνίδι με άλλους) και ενεργοποιούν τη δημιουργικότητα.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των παιχνιδιών “ανοιχτού” τύπου;
- Προάγουν τη φαντασία και τη Δημιουργικότητα καθώς υπάρχουν ατελείωτοι τρόποι για να παίξουν τα παιδιά με τα παιχνίδια ανοιχτού τύπου. Μια μπάλα μπορεί να γίνει ένας κομήτης, ένα τουβλάκι μπορεί να γίνει τηλέφωνο, ένα κλαδί μπορεί να γίνει μαγικό ραβδί .
- Δεν έχουν κανόνες: Τα παιδιά δεν περιορίζονται από κανόνες, έχουν την ευκαιρία να απελευθερώσουν τη δημιουργικότητά τους και να χαλαρώσουν παίζοντας χωρίς κανόνες.
- Βοηθούν στην επεξεργασία γεγονότων και ιστοριών: Μέσα από τα παιχνίδια ανοιχτού τύπου, το παιδί οδηγείται στο συμβολικό παιχνίδι, κατά το οποίο αναπαριστά και επεξεργάζεται γεγονότα της καθημερινότητάς του ή δημιουργεί ιστορίες με τη φαντασία του με σκοπό να επιλύσει εσωτερικές συγκρούσεις, να εκδηλώσει ανησυχίες ή φόβους και να κατανοήσει το περιβάλλον γύρω του.
- Αναπτύσσουν την ανεξαρτησία: Όταν τα παιδιά είναι σε θέση να επιλέξουν από μόνα τους πότε θα παίξουν, εξασκούν την ικανότητα λήψης αποφάσεων, αναπτύσσουν την αυτοεκτίμησή τους καθώς γίνονται πιο ανεξάρτητα και αυτόνομα μέσα στο παιχνίδι αλλά και έξω από αυτό.
Παιχνίδια “κλειστού” τύπου:
Το παιχνίδι κλειστού τύπου είναι αυτά που έχουν αρχή, μέση και τέλος. Παραδείγματα παιχνιδιών κλειστού τύπου είναι τα παζλ, οι ενσφηνώσεις, τα τάγκραμ ή οποιοδήποτε παιχνίδι που απαιτεί μια σειρά συγκεκριμένων ενεργειών που θα οδηγήσουν σε ένα αναμενόμενο αποτέλεσμα με στόχο να μάθουν κάτι στο παιδί.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των παιχνιδιών “κλειστού” τύπου;
- Έχουν ξεκάθαρο σκοπό: Προσφέρουν έτσι στα παιδιά την αίσθηση της ολοκλήρωσης και επίτευξης του στόχου.
- Συγκέντρωση: Απαιτούν συγκέντρωση για να επιλυθούν
- Αυτοδιόρθωση: Δίνουν στο παιδί την ευκαιρία να αντιληφθεί, να κατανοήσει και να διορθώσει το λάθος του(π.χ. Ένα κομμάτι παζλ που δεν ταιριάζει.) ή να δοκιμάσει άλλο τρόπο να το λύσει.
- Σειροθέτηση: Τα μικρά παιδιά αγαπούν τη σειροθέτηση γιατί τους δίνει την αίσθηση του ελέγχου.
- Συγκεκριμένες δεξιότητες: Κάθε παιχνίδι κλειστού τύπου έχει στόχο να διδάξει στο παιδί μια συγκεκριμένη δεξιότητα (π.χ. Διάκριση μεγεθών, χρωμάτων, σχημάτων.) την οποία θα κατακτήσει πλήρως μέσα από την επανάληψη.
- Μεθοδολογία: Συχνά ένα παιχνίδι κλειστού τύπου απαιτεί μια ακολουθία βημάτων που βοηθούν το παιδί να έχει μεθοδικότητα και να προνοεί, αποκτώντας έτσι και εμπειρία.
- Τακτοποίηση: Μέρος της μεθοδολογίας είναι και η τακτοποίηση ή το μάζεμα ενός παιχνιδιού που ίσως να πρέπει να χωρέσει στο κουτί του και είναι και μια πολύ καλή συνήθεια που μπορεί να αναπτύξει το παιδί.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι, επειδή ένα παιχνίδι είναι κλειστού τύπου δεν σημαίνει ότι πρέπει πάντα να χρησιμοποιείται βάσει των οδηγιών.
Γνωρίζοντας και τους δυο τύπους παιχνιδιών καταλαβαίνουμε ότι και οι δυο μπορούν να βοηθήσουν
στην ανάπτυξη του παιδιού, να του προσφέρουν χαλάρωση, να ενισχύσουν το λεξιλόγιό του και τις κοινωνικές του δεξιότητες. Οπότε είναι και οι δυο τύποι παιχνιδιού εξίσου απολαυστικοί και πολύτιμοι για τα παιδιά.
Η ισορροπία είναι το κλειδί!
Πηγή: www.montessoriinreallife.com