Το να αποχαιρετάς το παιδάκι σου μπορεί να είναι μια πολύ έντονη και φορτισμένη συναισθηματικά εμπειρία, είτε το αφήνεις στον παιδικό σταθμό είτε για να πας για δουλειά είτε για να βγεις μετά από ένα χρόνο για ποτό. Μιλώντας με γονείς που αφήνουν για πρώτη φορά το παιδί τους σε κάποιον άλλο φροντιστή, ακούμε ότι τους λείπει, νιώθουν μοναξιά ή ενοχή που το άφησαν και ανησυχία.
Μπορεί να έχεις ακούσει τον όρο “άγχος αποχωρισμού” ως κάτι που επηρεάζει μόνο μικρά παιδιά ή ακόμη και ζώα. Όμως, μπορούν και οι γονείς να εμφανίσουν άγχος αποχωρισμού.
Το άγχος αποχωρισμού στα παιδιά εμφανίζεται από τους 10 με 18 μήνες και μπορεί να διαρκέσει εώς και τα 4 έτη (ίσως με κάποια ενδιάμεση διακοπή). Βασική αιτία του άγχους αποχωρισμού είναι η ξαφνική συνειδητοποίηση του βρέφους ότι δεν είναι το ίδιο άτομο με τον κύριο φροντιστή του-αλλά δύο- που μπορούν να χωριστούν, καθώς και ότι “εκεί έξω” υπάρχει ένας κόσμος από ανθρώπους που δεν είναι οι γονείς του και του είναι άγνωστοι – άρα κίνδυνος. Το άγχος αποχωρισμού στα παιδιά συνήθως ξεκινά από το φόβο του απρόβλεπτου και την έλλειψη ασφάλειας κατά την απουσία του κύριου φροντιστή. Είναι μια δύσκολη περίοδος για το παιδί, που την ξεπερνά μεγαλώνοντας. Το άγχος αποχωρισμού των γονέων είναι μια άλλη ιστορία.
Το άγχος αποχωρισμού στους γονείς εμφανίζεται με έντονα, δυνατά συναισθήματα, όπως φόβο ή μελαγχολία κατά την απουσία του παιδιού, με έλλειψη ενέργειας, κακή διάθεση και καταστροφολογία. Μπορεί να ξεκινά σαν ένα κύμα νευρικότητας σε συνδυασμό με ταχυπαλμία. Μπορεί να φοβηθείς ότι θα χαλάσει η σχέση σου με το παιδί εάν το εμπιστευτείς σε κάποιον άλλο και αυτό να σου δημιουργεί τόσο άγχος που να μην μπορείς να λειτουργήσεις, να συμμετέχεις σε συζητήσεις, να συγκεντρωθείς. Σε έρευνα του 2016 το PACEY UK (Professional Association for Childcare and Early Years) σε 1000 μαμάδες, το 70% ανησυχούσε για το πόσο πολύ θα τους λείψει το παιδί τους.
Οπότε, εάν έχεις κάποιο από τα παραπάνω συναισθήματα, μην νιώθεις ντροπή. Δεν είσαι μόνος/η.
Υπάρχουν τρόποι να διαχειριστείς το πως νιώθεις, χωρίς να μεταφέρεις το άγχος σου στο παιδί. Δοκίμασε κάτι από αυτά:
- Πάρε βαθιές ανάσες. Δώσε χρόνο στον εαυτό σου να καταλάβει τι του συμβαίνει. Ανάπνευσε.
- Αναγνώρισε τα συναισθήματά σου για να κατανοήσεις γιατί νιώθεις έτσι. Τι νιώθεις; Πώς μπορείς να το αλλάξεις αυτό;
- Μίλησε με άλλους γονείς, ανταλλάξτε εμπειρίες και ιδέες. Θα ανακουφιστείς λέγοντας πως νιώθεις και ίσως ακούσεις κάτι που θα σε βοηθήσει να διαχειριστείς τα συναισθήματά σου.
- Οργάνωσε από πριν την ημέρα σου χωρίς το παιδί ώστε να είσαι απασχολημένος/η όσο λείπει.
- Δοκίμασε να χρησιμοποιήσεις κι εσύ
ένα “μεταβατικό αντικείμενο”, κάποιο ρούχο ή παιχνίδι του παιδιού που θα έχεις μαζί σου. - Προσπάθησε να είσαι ψύχραιμος/η μπροστά στο παιδί για να μην του μεταφέρεις το άγχος σου.
- Κάνε χαρούμενη την επανένωσή σας! Ακόμα κι αν λείψεις για ένα τέταρτο, όταν ξαναδείς το παιδί δείξε τη χαρά σου και μοιραστείτε τα ωραία πράγματα που κάνατε όσο ήσασταν χώρια.
- Βρες μια διέξοδο για τα συναισθήματά σου. Μπορεί να είναι η γυμναστική, κάποιο χόμπι που αγαπάς, η ανάγνωση ενός βιβλίου ή κάτι που να σε βοηθά να εκτονώνεις το συναίσθημά σου.
- Διώξε τις ενοχές. Τα πηγαίνεις υπέροχα και δεν τις χρειάζεσαι!
- Σκέψου θετικά! Όλα περνάνε, θα περάσει και αυτό!
***Σε περίπτωση που δεν μπορείς να το διαχειριστείς μόνος/η ή νιώθεις αβοήθητος/η, μίλησε με κάποιον ειδικό. Θα σε βοηθήσει να καταλάβεις τον εαυτό σου και να αυτορυθμίζεσαι, ώστε να νιώθεις καλύτερα.
Αυγή Τσαγκαλίδου
Ειδικός προσχολικής αγωγής, δραστηριοτήτων δημιουργίας και έκφρασης
