Toy rotation: Τι είναι και τι προσφέρει στο παιδί μου;

Τα περισσότερα παιδιά  έχουν πάρα μα πάρα πολλά παιχνίδια. Πέρα από την απόγνωση που μπορεί να σου δημιουργούν, πέρα από το χάος στο δωμάτιο και την συνεχή αγγαρεία του να τα μαζεύεις, τα άπειρα παιχνίδια δεν προσφέρουν όλα όσα νομίζεις στο παιδί. Το αντίθετο μάλιστα: Τα πολλά παιχνίδια του δημιουργούν σύγχυση και το δυσκολεύουν να επιλέξει.

Τι μπορείς να κάνεις; Μπορείς να δοκιμάσεις τη μέθοδο toy rotation(εναλλαγή παιχνιδιών). Στα αλήθεια θα εκπλαγείς!

Τι είναι το toy rotation;

Toy rotation ονομάζεται η μέθοδος εναλλαγής παιχνιδιών – βασικό σύστημα της Μοντεσσοριανής σχολής-  στην οποία αντί να έχεις όλα τα παιχνίδια  διαθέσιμα ταυτόχρονα, επιλέγεις κάποιες μικρότερες ομάδες, τις οποίες εναλλάσσεις συχνά.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματά του toy rotation;

Πέρα από την προφανή μείωση της ακαταστασίας, η εναλλαγή παιχνιδιών έχει πολλά πλεονεκτήματα για το παιδί.

Όπως εμείς οι ενήλικες, έτσι και τα παιδιά, μπορεί να δυσκολευτούν να συγκεντρωθούν σε ένα χαώδες περιβάλλον.

Θα πηγαίνουν από το ένα παιχνίδι στο άλλο, χωρίς να αφιερώνουν χρόνο σε ένα παιχνίδι γιατί κάποιο άλλο τους τράβηξε την προσοχή  και θα μπερδεύονται από τις πολλές επιλογές. Έτσι, δεν θα εστιάσουν σε μια δραστηριότητα για να αναπτύξουν την ανάλογη δεξιότητα. Ούτε θα ευχαριστηθούν βαθύ, πλούσιο, δημιουργικό παιχνίδι. Ακόμα και το μάζεμα των παιχνιδιών θα γίνεται τόσο δύσκολο που δεν θα θέλουν να συμμετέχουν.

Με το να εναλλάσσουμε πιο μικρές, στοχευμένα επιλεγμένες ομάδες παιχνιδιών, δίνουμε στο παιδί την ευκαιρία να συγκεντρωθεί και να παίξει σε βαθύτερο επίπεδο. Ταυτόχρονα, καλλιεργείται η υπομονή και η επιμονή, ενισχύεται η δημιουργικότητα αφού προσπαθεί να βρει πολλούς τρόπους να παίξει με το ίδιο παιχνίδι και το μάζεμα γίνεται τόσο γρήγορα που δεν είναι πια αγγαρεία.

Άρα, μειώνεις το χάος, διευκολύνεις το παιχνίδι του παιδιού και δημιουργείς ένα πιο ενδιαφέρον αλλά λιγότερο κατακλυσμικό περιβάλλον στο οποίο το παιδί απολαμβάνει περισσότερο και πιο ουσιαστικό παιχνίδι.

Πώς ξεκινάω;

Εάν δεν έχει ακόμα πάρα πολλά παιχνίδια, ή αν τώρα σχεδιάζεις το παιδικό δωμάτιο ή το playroom, ξεκίνα φτιάχνοντας μια γωνιά με χαμηλά ράφια, στο ύψος του παιδιού, για να φτάνει να επιλέγει μόνο του ποιο παιχνίδι θα πάρει.

Εάν όμως έχει ήδη πάρα πολλά παιχνίδια, ξεκίνα τη διαδικασία ξεχωρίζοντας, μαζί με το παιδί, ποια παιχνίδια θα κρατήσετε και ποια θα δωρίσετε/ανακυκλώσετε.

Για να πετύχει αυτό το σύστημα, τα παιχνίδια που θα επιλέξετε πρέπει να χωράνε στο ράφι με αρκετό χώρο ανάμεσά τους, για να είναι εύκολη η τακτοποίηση, καθώς θέλουμε το παιδί να μάθει να τα επιστρέφει στη θέση τους.

Χρησιμοποίησε μεγάλα διάφανα κουτιά για να χωρίσεις τα παιχνίδια που περισσεύουν. Εάν δεν έχεις διάφανα κουτιά, άπλωσε τα περιεχόμενα του κάθε κουτιού στο πάτωμα, βγάλε τα φωτογραφία, εκτύπωσέ τη και κόλλησέ τη πάνω στο κουτί.

Πώς επιλέγω να χωρίσω τα παιχνίδια;

Οποιαδήποτε εναλλαγή παιχνιδιών έχει θετικά αποτελέσματα, οπότε δεν χρειάζεται να αγχωθείς. Ας πούμε ότι χωρίζεις τα οχήματα σε δυο σετ. Αν εμφανίσεις το δεύτερο σετ μετά από τρεις βδομάδες το παιδί θα παίξει μαζί τους σαν να είναι ολοκαίνουργια.

Εάν όμως θέλεις να κάνεις τα πράγματα λίγο πιο ενδιαφέροντα δοκίμασε να τα χωρίσεις σε ανάμεικτα είδη. Δηλαδή ένα αυτοκίνητο, ένα ελικόπτερο και  ένα τρένο και μια βάρκα  στο ένα σετ, δυο αυτοκίνητα, ένα υποβρύχιο, ένα φορτηγό και ένα λεωφορείο στο άλλο. Όταν τα κατηγοριοποιείς προσπάθησε να υπάρχει ένα από κάθε κατηγορία για ποικιλία.

Παρακάτω θα βρεις ένα παράδειγμα.

Και με τα μεγάλα παιχνίδια τι κάνω;

Οι κουζίνες, τα κουκλόσπιτα, οι φάρμες και τα μεγάλα παιχνίδια δεν χρειάζονται εναλλαγές καθώς το παιδί, ειδικά στην ηλικία των 3-4 ετών, εναλλάσσει τα σενάρια παιχνιδιού, οπότε μια κουζίνα μπορεί να γίνει καφετέρια, μια φάρμα μπορεί να παιχτεί σαν ζωολογικός κήπος κοκ. Ίσως χρειάζεται μια μικρή εναλλαγή στα αντικείμενα πχ.(κατσαρόλες, τηγάνια με καφετιέρες και τσαγιερό) για περισσότερη έμπνευση.

Πόσο συχνά πρέπει να αλλάζω τα παιχνίδια;

Τα παιχνίδια μπορούν να εναλλάσσονται εβδομαδιαία ή κάθε δεκαπέντε μέρες. Βέβαια, παρατηρώντας το παιδί, βλέπουμε εάν αυτός είναι αρκετός χρόνος για να εξερευνήσει στο έπακρο το κάθε σετ πριν αρχίσει να βαριέται. Κάποια παιχνίδια μπορεί να παίζονται για μέρες και άλλα να τα βαρεθεί στη μισή ώρα. Οπότε ρύθμισε τις εναλλαγές σύμφωνα με τις ανάγκες του δικού σου παιδιού.

Τι κάνω με τα υπόλοιπα παιχνίδια;

Αφού τα χωρίσεις σε κουτιά, όσο περίεργο κι αν σου φαίνεται, πρέπει να τα κρύψεις. Να τα βάλεις κάπου όπου το παιδί δεν θα έχει εύκολη πρόσβαση. Κι αυτό γιατί εάν βρεθούν στο οπτικό του πεδίο, θα του αποσπάσουν την προσοχή, θα ζητάει να παίξει με αυτά ή θα αναλάβει να τα ελευθερώσει από τα κουτιά, μόλις γυρίσεις την πλάτη σου. Εννοείται ότι θέλουμε όλα τα παιχνίδια στο ύψος του παιδιού, αλλά στην προκειμένη περίπτωση δεν θέλουμε να έχει πρόσβαση σε όλα τα παιχνίδια.

Τι κάνω εάν είναι ώρα για rotation και το παιδί μου θέλει να κρατήσει κάποιο παιχνίδι και στο επόμενο σετ;

Οι κανόνες είναι ευέλικτοι σε αυτό το κομμάτι γιατί τις περισσότερες φορές ένα παιδί που ζητάει να κρατήσει ένα παιχνίδι το κάνει επειδή έχει εμπνευστεί από αυτό. Παρατήρησε όμως, αν το κάνει συνέχεια και έχει «κολλήσει» με ένα παιχνίδι ή αν εξερευνά με το ίδιο παιχνίδι διαφορετικούς τρόπους παιχνιδιού. Αν οι εξερευνήσεις έχουν λάβει τέλος, ίσως είναι να ώρα για διάλειμμα. Μπορείτε να συμφωνήσετε στο πόσο χρόνο ακόμα θα μείνει έξω το παιχνίδι και πότε θα αντικατασταθεί από άλλο.

Εάν δεν έχουμε πολλά είδη παιχνιδιών;

Το κόλπο είναι να προσεγγίζετε τα παιχνίδια από διαφορετική οπτική γωνία κάθε φορά. Εάν έχετε έναν σιδηρόδρομο μπορείτε να τον διακοσμήσετε με χάντρες ή ρολά από χαρτί υγείας και να γίνει κάτι εντελώς διαφορετικό.

Εάν έχετε πολλά από ένα είδος, χωρίστε τα ανά χρώμα τη μια βδομάδα, ανά μέγεθος την επόμενη, ανά σχήμα την τρίτη κοκ. Για παράδειγμα, βγάλτε τα μωρά χωρίς τα μπιμπερό και τις πάνες. Θα πάρει λίγο χρόνο αλλά το παιδί θα συγκεντρωθεί και θα βρει μια άλλη λύση. Έτσι, το παιχνίδι θα κρατήσει περισσότερο και θα είναι πιο ικανοποιητικό.

Μια καλή ιδέα είναι να επικοινωνήσετε με κάποιον άλλο γονιό και να ανταλλάσσετε παιχνίδια, ώστε να μην χρειαστεί να αγοράσετε κάτι που δεν έχετε, αλλά και να φροντίσετε να μάθει το παιδί να προσέχει τα παιχνίδια με τα οποία παίζει είτε είναι δικά του, είτε όχι.

Πόσα παιχνίδια βγάζω τη φορά;

Μόνο εσύ μπορείς να ξέρεις πόσα παιχνίδια είναι κατάλληλα ανάλογα με το χώρο που έχεις διαθέσιμο, τα αδέρφια και την ηλικία του παιδιού. Έχε υπόψιν σου ότι σύμφωνα με έρευνες, τα παιδιά συνήθως παίζουν με το 5% των παιχνιδιών τους. Αν δηλαδή έχετε 300 παιχνίδια, θα παίζει περίπου με τα 15 από αυτά πιο συχνά.

Δοκίμασε να υπολογίσεις το χώρο από το έπιπλο που θα τοποθετήσεις τα παιχνίδια για να είναι το ύψος του παιδιού. Αν χωράνε 4 καλάθια με παιχνίδια, φρόντισε να είναι διαφορετικών ειδών τα παιχνίδια και να αλληλοσυμπληρώνονται για να σου είναι εύκολο να τα αλλάζεις και να μην βαριέται το παιδί γρήγορα.

Και κάτι ακόμα: Εκμεταλλεύσου τα Χριστούγεννα, το Πάσχα και άλλες γιορτές για να εναλλάσσεις θεματικά τα παιχνίδια και να δημιουργήσεις ένα πιο εκπαιδευτικό περιβάλλον.

Εμπιστεύσου τη διαδικασία. Μην αγχωθείς. Με την παραμικρή εναλλαγή, προσφέρεις στο παιδί σου την ευκαιρία να αναπτύξει ένα βαθύτερο και πιο δημιουργικό παιχνίδι.

Αυγή Τσαγκαλίδου

Ειδικός προσχολικής αγωγής, δραστηριοτήτων δημιουργίας και έκφρασης